Στις 03/12 πραγματοποιήσαμε προβολή του Ντοκιμαντέρ “Sudan, Remember Us” στη Σχολή Θετικών Επιστημών (ΣΘΕ) στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την πολεμική κατάσταση που βιώνουν οι λαοί στο Σουδάν μέσω γενοκτονιών, εθνοκαθάρσεων και εκτοπισμών με σκοπό να ανοίξουμε από τη δική μας πλευρά το ζήτημα στη δημόσια σφαίρα μιας που είτε η κατάσταση αποσιωπείται πλήρως είτε δεν λαμβάνει την απαραίτητη προσοχή. Έτσι συντάξαμε την παρούσα εισήγηση/κείμενο για να συμβάλλουμε όσο μπορούμε στο ζήτημα. Από την Παλαιστίνη μέχρι την Υεμένη και το Σουδάν, διεθνιστική αλληλεγγύη σε όλους τους καταπιεσμένους.
Το κείμενο της ομάδας, μέρος του οποίου διαβάσαμε στη συζήτηση που ακολούθησε του ντοκιμαντέρ :
Tasgut Bas – Just Fall, Τhat΄s Αll![σύνθημα της σουδανικής επανάστασης]
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το παρόν κείμενο προέκυψε από την ανάγκη να κάνουμε ένα πρώτο βήμα προς την αλληλεγγύη στους λαούς του Σουδάν που υφίστανται γενοκτονίες, εθνοκαθάρσεις, βαρβαρότητες και εκτοπισμούς και σε αυτούς που οργανώνονται και αντιστέκονται εν μέσω ενός καταστροφικού πολέμου. Καταπιανόμαστε με την περίοδο από το 2018 μέχρι σήμερα προσπαθώντας να κατανοήσουμε και να αναλύσουμε τις προϋποθέσεις χειραφέτησης των καταπιεσμένων του Σουδάν και το ρόλο των δυνάμεων της αντίδρασης.
Η ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Για να κατανοήσουμε τους αγώνες του σουδανικού λαού, είναι απαραίτητο να εξετάσουμε τις ιστορικές ρίζες της οικονομικής και κοινωνικής του πραγματικότητας. Η αγγλοαιγυπτιακή αποικιοκρατία στο Σουδάν από το 1899 μέχρι το 1956, βασιζόμενη σε ένα μονοπαραγωγικό μοντέλο εξαγωγής βαμβακιού, διαμόρφωσε ένα μεταποικιακό μοντέλο με παρόμοια χαρακτηριστικά. Μετά το 1970 οι πηγές πετρελαίου του νότιου Σουδάν αποτέλεσαν πυλώνα της οικονομίας, με το βόρειο Σουδάν να τις εκμεταλλεύεται και να αναπτύσσεται οικονομικά, ενώ το νότιο υποβαθμιζόταν. Η συνθήκη αυτή οδήγησε στον διχασμό τους το 2011, μπλοκάροντας την πρόσβαση του βόρειου στις πηγές πλούτου και δημιουργώντας οικονομική κρίση που φτωχοποίησε έντονα την κοινωνική βάση και οδήγησε στην οργάνωση και την αντίστασή της.
Η ΑΝΑΔΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΣΟΥΔΑΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ- ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ
Ήδη απο το 2013, ένας σπόρος αντίστασης και οργάνωσης σε επίπεδο “βάσης” είχε φυτευτεί, όταν ξεκίνησαν να οργανώνονται οι “Σουδανικές Επιτροπές Αντίστασης” ή “επιτροπές γειτονιάς” (Sudanese resistance committees ή neighborhood committees) ενάντια και τότε στο καθεστώς της χούντας του Omar al-Bashir. Οι διαχρονικές οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις όμως,έφτασαν σε αποκορύφωμα τον Δεκέμβριο του 2018, που ξέσπασε ένα κίνημα στους δρόμους του Σουδάν ενάντια στο αυταρχικό καθεστώς της χούντας, τη βίαιη καταστολή διαδηλώσεων, την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και ενάντια στη λιτότητα και στις ανατιμήσεις βασικών προϊόντων και υπηρεσιών.Μπροστά στην ακραία υποτίμηση των ζωών τους, οι σουδανοί και οι σουδανές οργάνωσαν τις συνελεύσεις γειτονιών, που έως το 2019 είχαν δημιουργήσει ένα εθνικό δίκτυο με τον αριθμό τους το 2021 να φτάνει τις 8.000. Αυτή η τοπική και αποκεντρωμένη μορφή οργάνωσης, λειτούργησε ως μία μορφή έμπρακτης αλληλεγγύης στις γειτονιές φροντίζοντας για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών, αλλά ταυτόχρονα αποτέλεσε και το βασικό όχημα οργάνωσης του λαϊκού κινήματος του 2019. Ως η πιο μαζική και ριζοσπαστικοποιημένη τάση, θεωρήθηκε ο βασικός μηχανισμός διαρκούς επαναστατικής πίεσης, εφόσον μέσω διαδικασιών βάσης, διοργάνωναν διαδηλώσεις, απεργίες και αντικαθεστωτικές δράσεις. Το βασικό επαναστατικό κορμό αποτελούσαν άτομα νεαρής ηλικίας από φτωχοποιημενές γειτονιές, που διατηρώντας μια καχύποπτη στάση στα συγκεντρωτικά και πατριαρχικά κόμματα της αντιπολίτευσης, αναζήτησαν τρόπους οριζόντιας οργάνωσης και δημιούργησαν το πανεθνικό δίκτυο επιτροπών γειτονιάς, διατηρώντας όμως την αυτονομία της κάθε συνέλευσης.Οι πρώτες μέρες τις εξέγερσης, με την αδυναμία του κρατικού μηχανισμού να καταστείλει την κοινωνική οργή, πέτυχαν την ενίσχυση των επιτροπών πολλαπλασιάζοντάς τες, με βασικό παράδειγμα το Βόρειο Χαρτούμ στο οποίο συστάθηκαν 80 συνελεύσεις γειτονιάς με 100άδες μέλη στην κάθε μία. Η δράση των πυρήνων αυτή ήταν τοπική, παρέμεναν αυτόνομες, ενώ ανέθεσαν στο FFC, έναν ευρύ σχηματισμό πολιτικών οργανώσεων και κομμάτων της αντιπολίτευσης,μόνο προσωρινή εκπροσώπηση.Το κομμάτι της έμπρακτης αλληλεγγύης των επιτροπών με την οργάνωση δομών παροχής τροφής, στέγασης, καυσίμων και ιατρικής περίθαλψης, ήρθε να καλύψει το κενό που είχαν δημιουργήσει οι “popular committees” της κυβέρνησης Bashir, φροντίζοντας ουσιαστικά για την κοινωνική τους αναπαραγωγή σε μια περίοδο εξαθλίωσης που η κοινωνική βάση δεχόταν ταξική επίθεση. Με την όξυνση των πολεμικών συγκρούσεων οι επιτροπές γειτονιάς ανέλαβαν την λειτουργία κλειστών κέντρων υγείας και παρείχαν ενημερώσεις σχετικά με τη διαθεσιμότητα νερού και ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς και πληροφορίες για ασφαλείς διαδρομές στην εκκένωση περιοχών υψηλού κινδύνου.
ΟΙ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ
Η δύναμη και η επιρροή στην κοινωνική συνείδηση που απέκτησαν οι επιτροπές,αποτέλεσαν κίνδυνο για την σουδανική κυβέρνηση, η οποία προσπάθησε να τις θεσμοθετήσει και να τις ελέγχξει. Πρόθεση του κατασταλτικού μηχανισμού ήταν η μετονομασία των επιτροπών σε “Commities of service and change”, η γραφειοκρατικοποίησή τους και η υπαγωγή τους στο FFC , ώστε να περιοριστούν σε κάποιο θεσμικό πλαίσιο και να αξιοποιηθούν για την εξυπηρέτηση των κρατικών συμφερόντων. Ως απάντηση, 40 από τις επιτροπές αντιτάχθηκαν με καταγγελίες και απειλές απάντησης στην καταστολή τους, υπερασπιζόμενες την αυτονομία τους και την πολιτική τους δράση. Η αφομοίωση των επιτροπών, ήταν κομμάτι της στρατηγικής “soft landing” που υιοθέτησε ο SAF για να τερματίσει την εξέγερση και τις κοινωνικές αντιδράσεις. Επιδίωξε ουσιαστικά ένα συμβιβασμό του παλιού καθεστώτος με νέες μεταρρυθμίσεις που θα κατεύναζαν το κοιωνικό κίνημα που είχε ξεσπάσει, πετυχαίνοντας μία ελεγχόμενη μετάβαση που θα εξουδετέρωνε χωρίς εντάσεις την πιο ριζοσπαστική δύναμη, τις επιτροπές αγώνα. Μεγάλο μέρος των ρεφορμιστικών δυνάμεων της αντιπολίτευσης δέχτηκαν αυτή τη στρατηγική, ενώ οι επιτροπές αντέδρασαν δυναμικά, οδηγώντας το σχέδιο του SAF σε αποτυχία.
Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ Η ΣΦΑΓΗ ΤΗΣ 3ης ΙΟΥΝΙΟΥ
Υπό το βάρος των κοινωνικών πιέσεων του κινήματος, τον Απρίλιο του 2019 ο Bashir συλλαμβάνεται από το στρατό, ενώ εγκαθιδρύεται μία νέα στρατιωτική χούντα υπό τον Abdel Fattah al-Burhan, άλλοτε στρατηγό υπό το καθεστώς του Bashir . Η νέα αυτή χούντα με το προσωνύμιο “Μεταβατικό στρατιωτικό συμβούλιο” (Transitional military council – TMC), προσπαθεί να κατασβέσει τις κοινωνικές αντιστάσεις, ενώ μπαίνει σε διάλογο με την Ένωση Επαγγελματιών του Σουδάν, ένα συνδικαλιστικό όργανο κυρίως δικηγόρων, δημοσιογράφων και γιατρών, αναφορικά με την πιθανή μετάβαση σε πολιτική διακυβέρνηση. Στις 3 Ιουνίου του 2019, κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας έξω από το αρχηγείο του στρατού στην πόλη Χαρτούμ, οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF), συνεργαζόμενοι τότε με τις Ένοπλες Δυνάμεις στη χούντα που κυβερνούσε, ανοίγουν πυρ προς τους διαδηλωτές. Οι RSF υπό τον Mohamed Hamdan Dagalo “Hemedti” σκοτώνει πάνω από 100 διαδηλωτές, ενώ βιάζει 70 άντρες και γυναίκες. Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν μετά από αυτή τη σφαγή και στις 5 Ιουλίου του 2019, το TMC και το FFC συνάπτουν προφορική συμφωνία για μία “39-μηνη μετάβαση στη Δημοκρατία” και ιδρύουν το “Μεταβατικό Κυρίαρχο Συμβούλιο” (Transitional Sovereignty Council) για την από κοινού διακυβέρνηση της χώρας στο μεσοδιάστημα. Το τελευταίο θα αποτελούνταν από 5 στρατιωτικά μέλη του TMC, 5 πολιτικά μέλη του FFC και ένα μέλος κοινής συμφωνίας και των δύο. Το FFC υπό τον μανδύα της προάσπισης και εκπροσώπησης της αντίστασης εξυπηρετεί άμεσα τα συμφέροντα της αστικής τάξης, διεκδικώντας θέση στην διακυβέρνηση και παρουσιάζοντας τις συνομιλίες με τον στρατό ως αναγκαία λύση για την “διάσωση της επανάστασης”. Στις 17 Ιουλίου η συμφωνία γίνεται και γραπτή. Οργανώσεις και πολιτικές συμμαχίες όπως τα Sudan Revolutionary Front, National Consensus Forces και Sudanese Journalists Network εναντιώνονται στη συμφωνία.
ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ- Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ BURHAN ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Τον Οκτώβρη του 2021, οι ένοπλες δυνάμεις του Σουδάν πραγματοποιούν εκ νέου πραξικόπημα, διαλύοντας την προηγούμενη κυβέρνηση “ενότητας” και επιβάλλοντας στρατιωτική δικτατορία υπό τον Burhan. Πολιτικές οργανώσεις καλούν τους πολίτες σε ανυπακοή και μη συμμόρφωση με τους πραξικοπηματίες. Πραγματοποιούνται εβδομαδιαίες διαδηλώσεις για πάνω από έναν χρόνο, οργανωμένες από τις επιτροπές αντίστασης. Στις διαδηλώσεις στις 25 Οκτωβρίου (ημέρα του πραξικοπήματος) και στις 26 Οκτωβρίου, σκοτώνονται τουλάχιστον 10 διαδηλωτές και τραυματίζονται εκατοντάδες, ενώ στις διαδηλώσεις μέχρι και τις 30 Οκτωβρίου συμμετέχουν εκατοντάδες χιλιάδες με εκατομμύρια διαδηλωτών. Σε διαδήλωση που οργάνωσαν οι επιτροπές γειτονιών, στις 17 Νοεμβρίου, ο στρατός σκοτώνει 15 διαδηλωτές. Υπό το βάρος των κοινωνικών και διεθνών πιέσεων, στις 21 Νοεμβρίου ο Burhan και ο Abdalla Hamdok υπογράφουν συμφωνία επαναφοράς του Hamdok ως πρωθυπουργού. Λόγω των συνεχιζόμενων διαδηλώσεων με αίτημα την απεμπλοκή του στρατού από τη διακυβέρνηση, ο Hamdok παραιτείται στις 2 Ιανουαρίου του 2022. Έκτοτε, ξεκινάει ένας ανταγωνισμός για την επιρροή στην πολιτική ζωή του Σουδάν μεταξύ των SAF και RSF, καθώς υποστήριζαν και υποστηρίζονταν από διαφορετικά κομμάτια της σουδανικής ελίτ. Η στρατολόγηση πολλών μελών από τον RSF το Φεβρουάριο του 2023, ενέτεινε την ένταση με τον SAF
.ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ – ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ- ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ/ΛΑΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2023 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ
Τον Απρίλιο του 2023 ξεκινάει εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των RSF και των SAF. Παρατηρούμε ότι οι δύο πλευρές που αυτή τη στιγμή αντιμάχονται για την εξουσία στο Σουδάν, αποτελούσαν άλλοτε συμμάχους. Συγκεκριμένα, η σφαγή της 5ης Ιουλίου του 2019 και άλλα περιστατικά, καταδεικνύουν ότι το κράτος, μέσω του στρατού, συνεργάστηκε και αξιοποίησε τις RSF, για να καταστείλει και να τρομοκρατήσει διαδηλωτές. Παρά τις επιμέρους διαφορές τους και την μεταξύ τους σύγκρουση για τον έλεγχο της εξουσίας, οι δύο πλευρές παραμένουν ενωμένες στο κοινό στόχο αντιμετώπισης των μαζικών κινημάτων. Αναγνωρίζουν ένα κοινό εχθρό μέσα σε οποιαδήποτε κίνηση που αμφισβητεί τον καπιταλιστικό τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας και τους κρατικούς/εξουσιαστικούς μηχανισμούς, αντιμετωπίζοντας, ακόμα και πριν το ξέσπασμα του εμφυλίου, κάθε προσπάθεια οργάνωσης από τα κάτω είτε βίαια είτε επιχερώντας να την ενσωματώσουν μέσω της διαστρευλωμένης υιοθέτησης χαρακτηριστικών και συνθημάτων των επιτροπών γειτονιάς. Το ξέσπασμα του πολέμου το 2023, με όλες τις επιπτώσεις του να πλήττουν εκατομμύρια ανθρώπους στο Σουδάν, αποτελεί ένα βήμα προς μία κατεύθυνση θεμιτή και από τις δύο πλευρές – την μείωση της οργάνωσης και δράσης των σχηματισμών αντίστασης, καθώς και της επιρροής τους στην κοινωνία. Η συνεργασία των SAF και RSF επομένως, είναι άριστη όταν επρόκειτο για την αντιμετώπιση και καταστολή του εσωτερικού εχθρού, δηλαδή των κινημάτων, τα οποία αποτελούσαν τροχοπέδη για την ληστρική πολιτική του κράτους/κεφαλαίου εις βάρος της κοινωνικής βάσης. Οι SAF έχουν πραγματοποιήσει πολλούς μαζικούς βομβαρδισμούς σε αγορές, τζαμιά, γειτονιές και χωριά, σκοτώνοντας εκατοντάδες -άμαχους- ανθρώπους, μεταξύ τους και παιδιά. Αντίστοιχους βομβαρδισμούς σε γειτονιές, αγορές και κλινικές έχει κάνει ο RSF με επίσης εκατοντάδες νεκρούς ενώ εκατοντάδες παράπλευρες απώλειες έχουν υπάρξει από μάχες μεταξύ των SAF και RSF. Και οι δύο πλευρές, μέσω της εξαναγκαστικής στρατολόγησης και παρουσιάζοντας ως την μόνη “ρεαλιστική” λύση για τον τερματισμό του πολέμου την ολοκληρωτική ισοπέδωση του αντίπαλου μετώπου, κατάφεραν σε έναν μεγάλο βαθμό να αφομοιώσουν τμήματα των κινημάτων, να στρατολογήσουν μεγάλο αριθμό νεαρών ανθρώπων ή να τους εξαναγκάσουν να εγκαταλείψουν τις ζωές τους στο Σουδάν και συνεπώς την δράση τους σε τοπικό επίπεδο. Από την έναρξη του εμφυλίου, έχουν σκοτωθεί 150.000, έχουν εκτοπιστεί 12.000.000 και 25.000.000 άνθρωποι βρίσκονται στα πρόθυρα ακραίου λιμού, μία καταστροφική συνθήκη για τις προϋποθέσεις επιβίωσης και διαβίωσης των λαών του Σουδάν. Στο παρασκήνιο του εμφυλίου διαπράττονται γενοκτονίες, εθνοκαθάρσεις και μαζικές σφαγές σε βάρος φυλετικών ομάδων/λαών. Ο λαός των Masalit στο Δυτικό Νταρφούρ υφίσταται συστηματική εθνοκάθαρση από τις RSF. Tοn Απρίλιο του 2023, λίγες μέρες μετά την έναρξη του εμφυλίου, οι RSF εξαπέλυσαν γενοκτονικές επιθέσεις σε βάρος του λαού των Masalit, πραγματοποιώντας έκτοτε σφαγές και εκτοπισμούς, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένους. Ως μέρος των ίδιων επιθέσεων, εθνοκαθαρτική/γενοκτονική σφαγή δέχτηκε και ο λαός Zaghawa στο Βόρειο Νταρφούρ στην περιοχή Ελ Φάσερ. Τον Οκτώβριο του 2025, οι RSF διεξήγαγαν γενοκτονικές επιθέσεις εναντίον των μη αραβικών κοινοτήτων Fur, Zaghawa και Berti στο Ελ Φάσερ. Στο πλαίσιο της πολιορκίας του Ελ Φάσερ, οι RSF βομβάρδισαν το 2024 προσφυγικούς καταυλισμούς Zamzam Camp και Abu Shouk στην περιοχή, σκοτώνοντας εκατοντάδες και καταστρέφοντας σημαντικές υποδομές. Τα κίνητρα αυτών των γενοκτονιών και εθνοκαθάρσεων είναι φυλετικά σε βάρος των μη αραβικών μαύρων φυλών, ωστόσο η πολιτική υποδαύλιση του εμφυλίου πολέμου στο Σουδάν έχει πολύπλευρες ρίζες και αιτίες.
Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΣΟΥΔΑΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕ ΤΙΣ RSF/ ΠΡΩΗΝ JANJAWEED ΚΑΙ Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΜΑΥΡΩΝ ΚΑΙ ΑΡΑΒΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ
Ο προκάτοχος των σημερινών RSF, ήταν οι Janjaweed, μία νομαδική, παραστρατιωτική κοινότητα αποτελούμενη από Σουδανούς άραβες. Όπως συνέβη και με τις RSF, το Σουδανικό κράτος εξόπλισε και αξιοποίησε τους Janjaweed ώστε να καταστείλει την κλιμακούμενη εξέγερση στο Δυτικό και Βόρειο Νταρφούρ από το 1999. Τα γεγονότα οδήγησαν στον Πόλεμο του Νταρφούρ το 2003 μεταξύ ανταρτών του “Κινήματος/στρατού για την Απελευθέρωση του Σουδάν”, του “Κινήματος Δικαιοσύνης και Ισότητας” και του σουδανικού στρατού, αστυνομίας και των Janjaweed. Η απάντηση του Σουδανικού στρατού, με την καθοριστική συνδρομή των Janjaweed, υπό τον Bashir, ήταν η εθνοκάθαρση των μη Αράβων στο Νταρφούρ και γενοκτονικά εγκλήματα εις βάρος τους. Τα αίτια της εξέγερσης ήταν ποικίλα, ωστόσο βασικός λόγος των κοινωνικών αντιστάσεων στάθηκε η άνιση μεταχείριση και ο θεσμικός ρατσισμός σε βάρος των μη αραβικών και μαύρων πληθυσμών του Σουδάν. Αυτός ο εθνικός διαχωρισμός είναι μία συνθήκη η οποία καλλιεργείται χρόνια στην περιοχή και εργαλειοποείται από τις εκάστοτε κυρίαρχες δυνάμεις. Για παράδειγμα, το καθεστώς al Bashir χρησιμοποίησε το αφήγημα της αραβικής υπεροχής για να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη και να απανθρωποιήσει τα θύματα της καταστολής της εξέγερσης στο Νταρφούρ. Ωστόσο, η σουδανική αντίσταση αμφισβητεί διαχρονικά την προπαγάνδα της εθνικής ταυτότητας και μάλιστα όταν το ίδιο καθεστώς επιδίωξε να αξιοποιήσει εκ νέου το ρατσιστικό αφήγημα και να αποδώσει το ξέσπασμα του κινήματος του ’18-’19 σε “κύτταρα του Νταρφούρ”, οι διαδηλωτές απάντησαν με το σύνθημα “όλη η χώρα είναι Νταρφούρ”.
ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ
Ο πόλεμος στο Σουδάν δεν περιορίζεται σε μία εγχώρια σύγκρουση δύο στρατών για τον έλεγχο της περιοχής. Στο πλαίσιο της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης με τις, όλο και πιο συνδεόμενες, πολεμικές συγκρούσεις να εξαπλώνονται σε κάθε γωνιά του πλανήτη παρατηρούμε πλήθος κρατικών ή μη δρώντων να διεκδικούν μέρος της διαχείρισης των πόρων, της γεωστρατηγικής θέσης και της εξουσίας στο Σουδάν. Συγκεκριμένα ο RSF στηρίζεται και εξοπλίζεται (τώρα ή στο κοντινό παρελθόν) από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την ρώσικη ιδιώτικη στρατιωτική εταιρία Wagner Group και την Λιβύη. Ομοίως η Αίγυπτος, η Τουρκία, το Ιράν και η Σαουδική Αραβία εμφανίζονται στο πλευρό του SAF με αντίστοιχες ενέργειες στήριξης μέσω οικονομικής παροχής και στρατιωτικών εξοπλισμών. Οι σχέσεις στήριξης δεν είναι μονόδρομες με τον SAF και τον RSF να συμμετέχουν στην εξασφάλιση των συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή όπως στον έλεγχο των συνόρων και τον πόλεμο στη Υεμένη εναντίον των Χούθι, με σουδανικές δυνάμεις που στρατολογήθηκαν τόσο από την μία όσο και από την άλλη πλευρά. Δεν θα μπορούσε να λείπει και το ελληνικό κράτος, επεκτείνοντας τις προσπάθειες του να αναβαθμίσει τον ρόλο του σε πλανητική κλίμακα, αυτή την φορά συμμετέχοντας στο πόλεμο στο πεδίο της πληροφορίας με την εξαγωγή αδειών του λογισμικού predator στο Σουδάν. Είναι σίγουρο πως το σύνολο των συμμετεχόντων στον πόλεμο δεν περιορίζεται στις παραπάνω αναφορές και πολλές φορές οι “συμμαχίες” ρευστοποιούνται με κράτη και στρατιωτικές εταιρίες να εξοπλίζουν στρατιωτικά και τις δύο πλευρές.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ Η ΠΟΛΕΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤ(ΡΙ)ΩΝ
Από το ξέσπασμα του εμφυλίου, περίπου 13 εκατομμύρια σουδανοί και σουδανές έχουν εκτοπιστεί τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό του Σουδάν. Παρότι τα δυτικά κράτη παρουσιάζουν την κατάσταση στην περιοχή ως μια ατέρμονη “φυλετική” σύγκρουση, αναπαράγοντας το αποικιοκρατικό-ρατσιστικό αφηγήμα περί πρωτόγονων λάων, και υποστηρίζουν φαινομενικά την λήξη του πολέμου και της χρηματοδότησης και των δύο πλευρών, είχαν και έχουν καθοριστικό ρόλο στον μαινόμενο πόλεμο. Το 2014 και για τα επόμενα πέντε χρόνια, η ΕΕ χρηματοδοτούσε το Σουδάν στα πλαίσια των «Διαδικασιών του Χαρτούμ», μιας πρωτοβουλίας για την αντιμετώπιση της «παράνομης» μετανάστευσης. Ένα μεγάλο μέρος αυτών των χρημάτων, παρότι το αρνείται, διοχετευόταν για την ενίσχυση των παραστρατιωτικών δυνάμεων (RSF) καθιστώντας τους ένα είδος συνοριοφυλακής για την παρεμπόδιση ατόμων από αφρικανικές χώρες να φτάσουν στην Ευρώπη. Όσοι από τους σουδανούς καταφέρνουν να γλιτώσουν τη ζωή τους είτε από τον σουδανικό στρατό είτε από τις παραστρατιωτικές δυνάμεις του RSF καταφεύγουν σε γειτονικές χώρες όπως η Αίγυπτος και η Λιβύη, όπου εκεί τους περιμένει ένας νέος κύκλος βίας που περιλαμβάνει ακραία εκμετάλλευση,παρανομοποίηση και καταναγκαστική εργασία. Η Αίγυπτος συγκεκριμένα, χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την αντιμετώπιση της «παράτυπης» μετανάστευσης δεχόμενη τεράστια χρηματικά ποσά για την αναχαίτιση των μεταναστών. Την προηγούμενη εβδομάδα μόνο, 42 μετανάστες πνίγηκαν στην Μεσόγειο αφού απέπλευσαν από τις ακτές της Λιβύης. Οι 29 από αυτούς ήταν σουδανοί, οι οποίοι προσπάθησαν να διαφύγουν από τον πόλεμο. Το ελληνικό κράτος κατέχει κομβικό ρόλο στην εφαρμογή αυτής της δολοφονικής πολιτικής εναντίον των μεταναστριών στέλνοντας μάλιστα πολεμικά πλοία στα ανοιχτά της Λιβύης, σε συνεργασία με τις λιβυκές αρχές, για τον έλεγχο και την αναχαίτηση σκαφών με μετανάστες. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα, 23 σουδανοί, ανάμεσά τους και ανήλικα παιδιά, αφού διέφυγαν από το Σουδάν και ύστερα από την Λιβύη και κατάφεραν να φτάσουν εδώ με κίνδυνο της ζωής τους, κατηγορήθηκαν ως διακινητές και καταδικάστηκαν όλοι -εκτός από τρεις- από φαστ-τρακ δίκες σε μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης. Αυτή είναι μία από τις συνήθεις τακτικές που ακολουθεί το ελληνικό κράτος για την δαιμονοποίηση και διατήρηση της υποτέλειας των μεταναστών, ενώ ταυτόχρονα, μαζί με όλο το δυτικό μπλοκ,συμμετέχει και χρηματοδοτεί πολεμικά μέτωπα στην Αφρική και την Μέση Ανατολή, συνεργάζεται με το παράνομο κεφάλαιο όπως με τους δουλεμπόρους της Λιβύης και δολοφονεί μετανάστριες στα σύνορα. Για όσους μετανάστες καταφέρουν να σωθούν και να φτάσουν στη χώρα, προβλέπει και επιβάλλει ένα καθεστώς αορατοποίησης και απανθρωποποίησης με φυλακίσεις, εγκλεισμό σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, διαρκή φόβο απέλασης, (ημι)παράνομη εργασία και ρατσιστική βία από το σύνολο του κρατικού μηχανισμού. Η διαχρονική αυτή πολεμική του ελληνικού κράτους ενάντια στους/ις μετανάστ(ρι)ες εντάθηκε ακόμα περισσότερο με την ψήφιση του νέου αντιμεταναστευτικού νομοσχεδίου με το οποίο καταργείται η επταετία, που μέχρι τώρα όριζε πως εάν κάποια μετανάστρια αποδείκνυε την επταετή παραμονή της ή τριετή παραμονή με αποδεδειγμένη νόμιμη εργασία στην Ελλάδα, αποκτούσε το δικαίωμα αίτησης άδειας παραμονής χωρίς προσφυγικό άσυλο, αυστηροποιούνται οι ποινές για παράνομη είσοδο των μεταναστριών και ελαστικοποιούνται τα κριτήρια για την απέλασή τους. Από τον Ιούλιο επίσης, ανακοινώθηκε από το κράτος ή άρση του δικαιώματος υποβολής αίτησης ασύλου για τρεις μήνες σε μετανάστες προερχόμενους από τη Βόρεια Αφρική, δηλαδή ακόμα και από εμπόλεμες ζώνες, όπως το Σουδάν.
ΟΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΠΙΕΣΜΕΝΩΝ
Ωστόσο η σύνδεση της πολεμικής κατάστασης στο Σουδάν με την γενικευμένη συνθήκη παγκόσμιων συγκρούσεων, πολεμικής προετοιμασίας και καπιταλιστικής κρίσης δεν αφορά μόνο τις συμμαχίες και τους ανταγωνισμούς των εξουσιαστικών σχηματισμών. Επεκτείνεται στις δικές μας συνδέσεις, τις φωνές και την δράση των καταπιεσμένων, στην αναγνώριση κοινών αναγκών και σημείων αγώνα ενάντια σε ενα παγκόσμιο σύστημα καταπίεσης και αντί-εξέγερσης που οδηγεί όλο και περισσότερους ανθρώπους στην εξαθλίωση και τον θάνατο. Αυτές τις συνδέσεις οφείλουμε να δημιουργήσουμε και να ενδυναμώσουμε, όπως η προσφάτως δημιουργημένη συλλογικότητα Mataris με την συμμετοχή σουδανών μεταναστών, η οποία στοχεύει μεταξύ άλλων στην δημιουργία ενός διεθνιστικού δικτύου αλληλεγγύης μεταξύ των καταπιεσμένων λαών και των κινημάτων ενάντια στον καπιταλισμό και την νεοαποικιοκρατία αλλά και στην υλική στήριξη των σουδανών μεταναστών και των ERR (Emergency response rooms). Τα τελευταία αναδύθηκαν από τις επιτροπές γειτονιάς και εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικές δομές της σουδανικής αντίστασης στο σήμερα. Για να καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε τον πόλεμο στην πιο ωμή και δολοφονική μορφή του, οφείλουμε πρώτα να αντισταθούμε στην “ειρηνική” μορφή του, αυτή της πολεμικής προτετοιμασίας. Προγράμματα στρατιωτικών δαπανών όπως το Rearm Europe, δηλώσεις σαν και αυτή του υπουργού εθνικής άμυνας Δένδια, στο Συνέδριο «Athens Security Forum 2025» πως <<Σήμερα η Ευρώπη δεν αντέχει να δει φέρετρα με σημαία πάνω, ούτε καν με την ευρωπαϊκή σημαία>> και η αυστηροποίηση της στρατιωτικής θητείας είναι κάποια από τα δείγματα αυτού που πρέπει να μας είναι ξεκάθαρο σχετικά με την πολεμική προετοιμασία: περαιτέρω πειθάρχηση, υποτίμηση των ζωών μας και καταστολή των κινημάτων. Συγκεκριμένα για το ελληνικό κράτος, μέσα σε αυτό το “πολεμικό” πλαίσιο ερχομάστε αντιμέτωποι/ες με την κατάργηση του 8ώρου και την νομιμοποίηση της 13ωρης εργασίας, με το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση στα 67, με τη φτώχεια, την ακρίβεια, τα κρατικά εγκλήματα (όπως στα Τέμπη και την Πύλο) και την πολεμική διαχείριση των μεταναστρ(ι)ών στα σύνορα και στα κέντρα κράτησης. Σε κάθε περίπτωση που τα κράτη ενεργούν πολεμικά ή προετοιμάζονται για αυτό, πρώτα απ’ολα πολεμούν εμάς, τον εσωτερικό εχθρό, που επιχειρεί να δημιουργήσει αντιστάσεις απέναντι στο καπιταλιστικό σύστημα και τους μηχανισμούς που το αναπαράγουν. Συνεπώς κάθε προσπάθεια μας για την οργάνωσή μας από τα κάτω, οι αγώνες για στέγαση και ενάντια στην ακρίβεια, την ταξική μας εκμετάλλευση και η αλληλεγγύη στους μετανάστες έχουν και αντιπολεμικό περιεχόμενο και ουσία.